Ths.BS. Nguyễn Hà Gia Hưng

Ung thư tiền liệt tuyến là gì?
Tiền liệt tuyến là cơ quan chỉ có ở nam giới, có chức năng tiết ra tinh dịch giúp tinh trùng di chuyển và co bóp kiểm soát nước tiểu. Ung thư tiền liệt tuyến là sự phát triển mất kiểm soát của một nhóm tế bào trong tuyến tiền liệt, gây ảnh hưởng chức năng của tuyến và lan tràn tới các vị trí khác trong cơ thể.
Đối tượng nào có nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến?
Nhiều yếu tố nguy cơ đã được chứng minh có liên quan đến bệnh:
- Tuổi càng cao nguy cơ mắc bệnh càng tăng
- Đột biến gen BRCA và di truyền từ thế hệ trước tăng nguy cơ mắc bệnh
- Chế độ ăn nhiều mỡ động vật và ít rau xanh tăng nguy cơ mắc bệnh
- Hút thuốc, sử dụng nhiều thức uống có cồn làm tăng nguy cơ mắc bệnh
Cách phát hiện sớm bệnh?
PSA (Prostate Specific Antigen) là một protein đặc trưng của tuyến tiền liệt, có chức năng làm lỏng tinh dịch. Chỉ số xét nghiệm này (thực hiện bằng cách lấy máu xét nghiệm) khác nhau tùy theo tuổi, chủng tộc, tổng trạng cơ thể... Ngoài ung thư, PSA có thể tăng ở nhiều bệnh lành tính khác như viêm, tăng sản tiền liệt tuyến, chấn thương…. Do đó, xét nghiệm PSA trong tầm soát chỉ được khuyến cáo trong mốt số trường hợp:
- Nhóm bệnh nhân nguy cơ trung bình: thực hiện xét nghiệm từ độ tuổi 50.
- Nhóm bệnh nhân nguy cơ cao (ví dụ: tiền sử gia đình mắc bệnh, có đột biến gen BRCA): thực hiện xét nghiệm từ độ tuổi 40.
Mốc PSA là 4ng/ml, tuy nhiên không có sự thống nhất về mức PSA chuẩn. Nhìn chung, chỉ số PSA càng cao nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến càng tăng.
Chỉ số xét nghiệm PSA (ng/ml) Nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt (%)

Triệu chứng nào gợi ý mắc bệnh?

Một số triệu chứng gợi ý mắc bệnh

Các phương pháp điều trị chính
Giống như nhiều loại ung thư khác, việc điều trị ung thư tiền liệt tuyến là sự phối hợp đa mô thức dựa trên giai đoạn bệnh, phân nhóm nguy cơ và thời gian tiên đoán sống thêm của bệnh nhân. 
Các phương pháp điều trị hiện đang được áp dụng tại Bệnh viện Chợ Rẫy và đã mang lại nhiều kết quả tốt như hiện nay:
- Phẫu thuật mổ hở, nội soi hoặc bằng robot cắt tiền liệt tuyến tận gốc có thể kèm theo nạo hạch chậu, tùy thuộc vào việc đánh giá nguy cơ bệnh.
- Xạ trị điều biến cường độ (IMRT) sử dụng máy gia tốc, giúp tăng liều tia xạ trị vào u và hạn chế liều vào cơ quan lành xung quanh tiền liệt tuyến.
- Hóa trị bằng thuốc đặc trị để kiểm soát bệnh ở giai đoạn di căn xa.
- Liệu pháp nội tiết sử dụng các thuốc ức chế hormone sinh dục nam hoặc phẫu thuật cắt tinh hoàn nhằm triệt tiêu nguồn nội tiết của cơ thể, ức chế khối u.
- Các nhóm thuốc chống hủy xương để giúp làm chậm tình trạng hủy xương và giảm đau khi bệnh nhân có di căn xương.
Bên cạnh đó, các phương pháp điều trị khác đang được nghiên cứu trên thế giới như liệu pháp vaccine và sử dụng dược chất phóng xạ Radium-223, dự kiến mang lại nhiều hứa hẹn cho việc điều trị trong tương lai.

Máy xạ trị Versa HD tại Trung tâm Ung Bướu Chợ Rẫy-Bệnh viện Chợ Rẫy

Kết luận
Với việc chăm sóc y tế hiện nay ngày càng được cải thiện tốt thì tuổi thọ người dân ngày càng nâng cao, do đó số lượng bệnh nhân mắc bệnh ung thư tiền liệt tuyến ngày càng được phát hiện ra nhiều hơn. Với thế mạnh là Bệnh viện đa khoa tuyến cuối với nhiều chuyên khoa sâu, trong đó sự kết hợp chặt chẽ chính về chuyên môn giữa phẫu thuật của khoa Ngoại Tiết Niệu cùng điều trị hóa xạ trị, nội tiết của Trung tâm Ung bướu thì Bệnh viện Chợ Rẫy là nơi bà con hoàn toàn có thể yên tâm đến để được khám bệnh, điều trị và chăm sóc tận tình.
Tài liệu tham khảo
1. National Comprehensive Cancer Network (NCCN), 2020.
2. AJCC Cancer Staging Manual-Springer, 2017.