Ngày 20/5, TS BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, những ngày gần đây, BV Chợ Rẫy phối hợp cùng BV Nhân dân Gia Định và BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM đã hội chẩn và phát hiện thêm 3 trường hợp ngộ độc botulinum...

TS. BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy
chia sẻ thông tin phát hiện thêm 3 trường hợp bị ngộ độc Botulinum

Cả 3 trường hợp ngộ độc botulinum này đều cư ngụ tại TP Thủ Đức và ở 2 gia đình khác nhau. Trong đó, một gia đình có 2 anh em ruột (gồm 1 bệnh nhân nam 18 tuổi và 1 bệnh nhân nam 26 tuổi) và người còn lại là nam bệnh nhân (BN) 45 tuổi.
Đồng thời cả 3 BN này đều có khởi phát là tiếp xúc với nguồn thức ăn nghi ngờ nhiễm độc vào ngày 13/5. Trong đó, hai anh em ruột thì ăn bánh mì có kèm với chả lụa của người bán dạo, riêng BN 45 tuổi được cho là đã ăn một loại mắm để lâu ngày.
Đến ngày 14/5, cả 3 BN này đều có triệu chứng rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, đau đầu choáng váng và đau bụng có biểu hiện bị tiêu chảy. Sau đó, đến ngày 15/5, tình trạng tiến triển xấu hơn và bắt đầu yếu cơ, nhìn đôi, khó nuốt…
Hiện, BV Chợ Rẫy điều trị cho 2 anh em ruột (trước đó, người em điều trị ở BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM), còn BN 45 tuổi đang điều trị tại BV Nhân dân Gia Định.

Ghi nhận 2 BN 18 tuổi và 45 tuổi đã phải thở máy, sức cơ chỉ có 1/5. Còn BN 26 tuổi tình trạng sức cơ còn 3/5 - 4/5, tức có thể cử động được và hô hấp vẫn tự thở. Tuy nhiên, diễn tiến sau đó chưa thể tiên lượng được…
TS. Bs Lê Quốc Hùng bày tỏ trăn trở hết thuốc BAT giải độc đặc hiệu do ngộ độc botulinum đang là vấn đề rất đáng tiếc cho bệnh nhân và cũng như nan giải cho các bác sĩ điều trị. Trưởng khoa bệnh Nhiệt đới BV Chợ Rẫy phân tích: một trường hợp ngộ độc botulinum được sử dụng thuốc BAT giải độc đặc hiệu sớm thì chỉ trong vòng 48 đến 72 giờ là bệnh nhân có khả năng thoát ra khỏi tình trạng bị liệt và cũng không phải dẫn đến tình trạng phải thở máy.

Hoặc nếu bắt đầu thở máy 1-2 ngày nghĩa là rất sớm sau khi ngộ độc, thì trong khoảng thời gian từ 5 đến 7 ngày, BN có thể hồi phục và có thể bỏ được máy thở, tập vật lý trị liệu để trở về với cuộc sống bình thường, sức khỏe ổn định trở lại.
Tuy nhiên, nếu không có thuốc giải độc BAT thì các bác sĩ chỉ có thể điều trị hỗ trợ. Điều trị hỗ trợ chủ yếu là nuôi dưỡng và thở máy (và thở máy sẽ phải kéo dài và có nhiều biến chứng nguy hiểm), bởi vì với bệnh lý này, chất độc của botulinum làm cho tổn thương hệ thần kinh dẫn tới liệt cơ.
Cũng theo TS BS Lê Quốc Hùng, trên thế giới, các ca ngộ độc botulinum không phải hiếm. Đơn cử, theo số liệu tại Mỹ, mỗi năm nước này vẫn ghi nhận dao động từ 150 - 300 ca ngộ độc botulinum.
Còn ở Việt Nam, trước đây ít có khả năng để chẩn đoán được bệnh này. Đến những năm gần đây, đặc biệt năm 2020, khi BV Chợ Rẫy lần đầu tiên chẩn đoán được chùm ca bệnh botulinum sau khi liên kết làm xét nghiệm chẩn đoán với Viện Vệ sinh Dịch tễ TP.HCM và các đơn vị khác thì giống như hồi chuông báo động để các bác sĩ trên toàn quốc biết và lưu ý đến loại bệnh này.
Nói về nguyên nhân dẫn đến bệnh này, TS BS Lê Quốc Hùng cho biết, đây là bệnh lý do một loại vi khuẩn botulinum gây ra. Vi khuẩn này sống trong yếm khí, nghĩa là ở môi trường không có không khí nồng độ oxy rất thấp thì vi khuẩn này mới hoạt động được. Tất cả các loại thức ăn nào mà chúng ta chế biến, đóng gói, đóng hộp, đóng vào bao kín, không có oxy thì loại vi khuẩn này có khả năng phát triển…Như vậy, khả năng mà chúng ta nhiễm độc loại vi khuẩn này vẫn luôn luôn rình rập. Do đó, trong các công đoạn chế biến, bảo quản thực phẩm, đồ ăn, chúng ta cần đảm bảo phải sạch sẽ và không nên đóng kín nếu không có kỹ thuật tốt để tránh bị nhiễm loại vi khuẩn này. Ngoài ra, chúng ta cũng không nên ăn uống hay sử dụng các loại thực phẩm, đồ ăn quá hạn sử dụng, ôi thiu...